Viêm cột sống dính khớp là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm cột sống dính khớp là vấn đề xảy ra phổ biến nhất trong tất cả các bệnh lý liên quan đến viêm đốt sống. Đây là hiện tượng thường bị nhầm lẫn với nhiều bệnh cơ xương khớp khác do các triệu chứng gần giống nhau.

Sự hiểu lầm về bệnh có thể khiến bạn không được điều trị đúng cách, từ đó dẫn đến nguy cơ tổn thương cấu trúc cột sống.

Vậy bệnh lý này là gì, nó bắt nguồn từ đâu và liệu có biện pháp nào chữa khỏi viêm cột sống dính khớp được hay không? Đừng lo lắng vì mọi lời giải đáp cần thiết đều có ngay trong bài viết dưới đây.

Cùng tìm hiểu viêm cột sống dính khớp là gì, có nguy hiểm hay không

Viêm cột sống dính khớp là thuật ngữ dùng để mô tả tình trạng viêm ở mối nối giữa các đốt sống gây đau nhức tại vị trí này. Theo thời gian, bệnh tiến triển làm cho một số đốt sống dính vào với nhau dẫn đến cột sống bị thay đổi cấu trúc và trở nên kém linh hoạt. Hậu quả là người bệnh gặp khá nhiều khó khăn khi cử động cột sống, có tư thế bất thường (điển hình là gập người về phía trước). Trong trường hợp bệnh tác động đến xương sườn sẽ làm cho bệnh nhân khó thở sâu.

Viêm cột sống dính khớp thường xuất hiện trong độ tuổi từ 17 – 45, trong đó nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn. Không chỉ ảnh hưởng mỗi đốt sống mà viêm cũng tác động đến các bộ phận khác của cơ thể như: hông, đầu gối và đặc biệt là mắt (chiếm từ 5 – 33% số ca bệnh). Qua đây có thể thấy bệnh viêm cột sống này rất nguy hiểm, nếu không sớm phát hiện và chữa trị sẽ để lại nhiều biến chứng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể chứ không riêng cột sống.

Những biểu hiện của viêm cột sống dính khớp dễ nhận biết nhất

Thực ra các triệu chứng của bệnh sẽ thay đổi tùy theo mỗi cá thể. Tuy nhiên, có một số điểm chung là người bệnh sẽ thấy đau và khó cử động ở vùng hông hoặc lưng dưới, đặc biệt khi vừa ngủ dậy hoặc ngồi lâu không vận động, một số trường hợp còn kèm theo biểu hiện đau mỏi vai gáy.

Cảm giác đau thường xuất hiện nhiều vào buổi sáng hoặc ban đêm khiến bệnh nhân khó chịu đến mức không thể chợp mắt được. Cơn đau cũng có sự khác biệt giữa mỗi bệnh nhân, có người chỉ thấy đau thoáng qua rồi thôi; trong khi người khác lại phải chịu đựng cơn đau nhức liên tục do viêm cột sống dính khớp gây ra.

Câu hỏi đặt ra là cơn đau thường xuất hiện ở những vị trí nào nhất? Trả lời bạn đó là:

• Khớp vùng chậu (đây là khớp kết nối cột sống và xương chậu)
• Các đốt sống thắt lưng
• Những điểm mà gân và dây chằng bám vào xương (chủ yếu là xương cột sống) nhưng đôi khi là dọc theo phần sau của chi dưới
• Phần sụn giữa xương ức và xương sườn
• Khớp hông và khớp vai

Thông thường các triệu chứng viêm cột sống dính khớp sẽ khởi phát ở cuối giai đoạn vị thành niên hoặc đầu giai đoạn trưởng thành. Vào lúc bệnh tiến triển nặng, người bệnh sẽ thấy đau dọc 2 bên cột sống lưng khi hít thở sâu, cột sống bị biến dạng khiến bệnh nhân di chuyển với tư thế lưng gù. Ngoài những biểu hiện tại khớp, người bệnh còn gặp những triệu chứng khác như là: viêm mống mắt, tổn thương van động mạch chủ…

Bị viêm cột sống dính khớp nguyên nhân do đâu?

Cho đến nay, giới khoa học vẫn chưa xác định cụ thể nguyên nhân gây viêm cột sống dính khớp là gì. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra một số yếu tố có thể gây khởi phát bệnh, chẳng hạn như:

• Di truyền: những người mang gen HLA-B27 (gen quy định kháng nguyên bạch cầu người) khả năng mắc bệnh viêm cột sống dạng này rất cao. Đặc biệt, họ hàng của những người bị viêm cột sống dính khớp mang gen HLA-B27 thì nguy cơ mắc bệnh được cho là cao gấp 40 lần người bình thường
• Nhiễm khuẩn: cơ thể bị nhiễm các loại vi khuẩn gây bệnh tiết niệu – sinh dục, nhiễm các vi khuẩn đường tiêu hóa như Salmonella, Shigella, Klebsiella… cũng tạo điều kiện cho bệnh viêm cột sống dính khớp phát triển. Chưa kể, nhiễm khuẩn cũng làm nặng thêm tình trạng bệnh. Bệnh gây ra những biến chứng gì?

Như vừa trình bày, viêm cột sống dính khớp là một trong những bệnh lý nguy hiểm. Nếu để lâu không điều trị, bệnh trở nặng không những gây tổn hại cho cột sống mà khung xương sườn bị ảnh hưởng sẽ làm hạn chế dung tích và chức năng hoạt động của phổi.

Không chỉ với xương khớp, bệnh còn gây tổn thương ở các cơ quan khác, cụ thể đó là: ·      Viêm màng bồ đào: là một trong những biến chứng phổ biến nhất của bệnh viêm cột sống dính khớp. Nhìn mờ là dấu hiệu dễ nhận biết nhất khi bị viêm màng bồ đào, người bệnh lúc này sẽ có cảm giác như thể nhìn mọi vật qua màn sương mờ. Ngoài ra, bệnh nhân còn bị đau nhức mắt âm ỉ, nhạy cảm với ánh sáng hoặc chảy nước mắt thường xuyên. Lúc này, bạn nên đến bác sĩ để thăm khám và điều trị ngay

• Tổn thương do chèn ép: trong giai đoạn đầu khi mắc bệnh, một số người có thể gặp phải hiện tượng loãng xương. Điều này khiến cho cột sống suy yếu dễ bị gãy tạo nên tư thế khom lưng. Chưa kể việc tổn thương cột sống sẽ làm tăng áp lực lên tủy sống cùng các dây thần kinh đi qua cột sống
• Gây ra các vấn đề tim mạch: bệnh viêm cột sống dính khớp có thể tác động đến động mạch chủ (là động mạch lớn nhất trong cơ thể) gây biến dạng van động mạch và làm suy giảm chức năng của động mạch này, từ đó gây nên nhiều vấn đề ở tim khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, khó thở.

Bệnh viêm cột sống dính khớp có chữa được không?

Bệnh viêm cột sống dính khớp có chữa được không là mối quan tâm của nhiều người hiện nay. Hiện chưa có phương pháp chữa trị triệt để căn bệnh này. Hướng điều trị chủ yếu sẽ tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng thông qua việc dùng thuốc kết hợp với chế độ luyện tập thích hợp nhằm ngăn chặn sự tiến triển của viêm cột sống.

Một số nhóm thuốc thường dùng nhất là giảm đau, kháng viêm, thuốc giãn cơ, thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD) hoặc chế phẩm sinh học như thuốc kháng TNF alpha khi các nhóm giảm đau thông dụng không còn hiệu quả. Song song với việc dùng thuốc, người bệnh viêm cột sống dính khớp còn có thể cải thiện cơn đau bằng cách bổ sung thêm

Glucosamine sulfate. Về cơ bản, đây là một thành phần có trong sụn khớp. Nếu không chắc về cách sử dụng thế nào cho đúng, bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhé.

Biện pháp điều trị sau cùng sẽ là phẫu thuật nếu có hiện tượng dính khớp hoặc biến dạng cột sống nặng.

Chăm sóc người bệnh viêm cột sống dính khớp như thế nào mới hợp lý?

Để việc điều trị cho kết quả khả quan, bản thân người bệnh và người chăm sóc cần phải chú ý những vấn đề sau đây:

1.  Chế độ ăn uống

Nhiều người mắc bệnh này thắc mắc chẳng biết nên ăn hay kiêng gì để mau khỏi? Trả lời bạn đó là:

• Nên ăn đa dạng các loại thực phẩm giàu canxi chẳng hạn như: bông cải xanh, rau màu xanh đậm, sữa cùng các sản phẩm từ sữa, các loại hạt… nhằm bổ sung canxi, giúp xương chắc khỏe, phòng ngừa tình trạng loãng xương. Ngoài ra, bạn cũng cần ăn nhiều thực phẩm chứa axit béo omega 3 như cá béo, dầu thực vật để ngăn tình trạng viêm khớp có thể xảy ra. Việc uống nhiều nước trong quá trình điều trị bệnh cũng cho hiệu quả tích cực trong việc đào thải độc tố, giảm viêm
• Ngoài ra người bệnh viêm cột sống dính khớp cần kiêng uống rượu, bia, cà phê, thuốc lá vì những thứ này sẽ làm triệu chứng viêm thêm nghiêm trọng. Các món ăn nhiều muối sẽ tăng đào thải canxi làm cho xương khớp ngày càng suy yếu nên bạn cũng cần lưu ý. Ảnh hưởng này cũng tương tự khi bạn sử dụng nước ngọt có gas.

2.  Duy trì cân nặng hợp lý

Trong quá trình điều trị viêm cột sống dính khớp, bạn cần giữ cân nặng lý tưởng là bởi:

• Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên khớp, từ đó giảm triệu chứng đau cũng như tránh cho tổn thương khớp ngày một nghiêm trọng
• Vì bản thân chất béo cũng là mô kích thích giải phóng hóa chất viêm nên việc giảm lượng mỡ tích trữ trong cơ thể cũng sẽ giảm đau khớp cột sống cho người bệnh
• Việc giảm cân còn bảo vệ bạn khỏi nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, tim mạch do thừa cân, béo phì.

3.  Luyện tập các bộ môn nhẹ nhàng tại nhà

Người bệnh cơ xương khớp nói chung hay viêm cột sống dính khớp nói riêng đều có tâm lý ngại vận động do sợ đau. Thế nhưng, việc luyện tập phù hợp đã được chứng minh là làm tăng tính linh hoạt cho khớp. Bạn có thể tập một số bộ môn nhẹ nhàng như yoga, thiền hoặc bơi lội.

Tuy nhiên, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ về loại hình luyện tập thích hợp với thể trạng của mình và nhớ trước khi tập nên khởi động, tránh thực hiện các động tác mạnh đột ngột và hãy nghỉ ngơi lập tức nếu thấy đau khớp.

Tham vấn y khoa: BS. Nguyễn Thường Hanh